Obmyślanie sposobu na przechowywanie cennych zdjęć i ważnych plików może być przytłaczające. Warto jednak pamiętać, że ilość miejsca do przechowywania nie zależy już od ilości miejsca dostępnego na komputerze. Istnieje wiele rozwiązań i usług do przechowywania plików (dostępnych w różnych zakresach cenowych), które pozwalają jednocześnie oszczędzać miejsce na komputerze, telefonie lub tablecie. Przeanalizujemy dostępne opcje – od przechowywania w chmurze po dyski twarde.
Dysk w chmurze
Przechowywanie w chmurze nie wiąże się z korzystaniem z nośników danych w ścisłym rozumieniu tego określenia, ale stanowi najnowsze i najbardziej wszechstronne rozwiązanie w zakresie przechowywania danych z komputerów. „Chmura” nie jest jednym miejscem czy obiektem, a zespołem serwerów znajdujących się w centrach danych na całym świecie. Zapisując dokument w chmurze, umieszczasz go na jednym z tych serwerów.
Przechowywanie w chmurze polega na magazynowaniu wszystkich danych online, dzięki czemu oszczędzasz miejsce w pamięci pomocniczej komputera.
Przechowywanie w chmurze gwarantuje znacznie większą pojemność niż pendrive czy inne dyski fizyczne. Dzięki temu nie musisz już przeszukiwać różnych urządzeń, by znaleźć konkretny plik.
W porównaniu z przechowywaniem danych w chmurze zewnętrzne dyski HDD i SSD, kiedyś cenione ze względu na możliwość przenoszenia ich z miejsca na miejsce, wypadają blado. Dyski zewnętrzne zwykle nie mieszczą się w kieszeni. Choć są mniejsze i lżejsze niż dyski wewnętrzne komputerów, to w dalszym ciągu fizyczne urządzenia. Z kolei chmura jest zawsze tam, gdzie Ty, i nie zajmuje fizycznej przestrzeni, a do tego nie grożą jej uszkodzenia, na jakie narażone są dyski zewnętrzne.
Zewnętrzne nośniki danych też cieszyły się kiedyś popularnością, ponieważ umożliwiały szybkie przenoszenie plików. Aby jednak skorzystać z takiego nośnika, trzeba mieć do niego fizyczny dostęp. Teraz, gdy wiele firm pracuje zdalnie, rozwiązania w chmurze prężnie się rozwijają. Wysyłka pendrive’a pocztą tylko po to, żeby współpracownik zza oceanu mógł otrzymać duży plik, nie jest najbardziej praktyczną opcją. Chmura stanowi pomost między osobami pracującymi zdalnie, dzięki czemu współpraca pomimo przebywania w różnych lokalizacjach jest dziecinnie prosta.
Jeśli zapomnisz wziąć na spotkanie dysk z ważnymi dokumentami, nie pozostanie Ci nic innego, jak po niego wrócić. Jeśli uszkodzisz lub zgubisz dysk twardy, najprawdopodobniej nigdy nie odzyskasz znajdujących się na nim danych. W chmurze nie ma takiego ryzyka: Twoje dane są zarchiwizowane i dostępne z dowolnej lokalizacji, w której masz dostęp do internetu.
Synchronizacja plików umożliwia dostęp do dowolnego pliku w usłudze Dropbox z poziomu komputera. To tak, jakby pliki były przechowywane lokalnie — tyle tylko, że nie zajmują miejsca na dysku. Aby otworzyć pliki zapisane w usłudze Dropbox, wystarczy jedno kliknięcie. Masz do nich dostęp na każdym urządzeniu podłączonym do internetu i możesz je błyskawicznie udostępniać.
Zewnętrzne nośniki danych
Dane można przechowywać nie tylko na komputerze, ale i na zewnętrznych nośnikach cyfrowych. Często stosuje się je, aby zyskać dodatkowe miejsce do przechowywania, gdy dysk w komputerze się zapełnia, ale też w celu wygodnego przenoszenia plików z jednego urządzenia na drugie.
Jeśli chcesz przenieść pliki z urządzenia zewnętrznego do chmury, możesz skorzystać z opcji utworzenia kopii zapasowej dysku zewnętrznego, dzięki której będziesz mieć do nich dostęp z dowolnego miejsca.
Zewnętrzne dyski HDD i SSD
Dyski HDD i SSD dostępne są również jako urządzenia zewnętrzne, zwykle o bardzo dużej pojemności. Zewnętrzne dyski HDD mają pojemność do 20 TB, a dyski SSD (w rozsądnej cenie) do 8 TB.
Zewnętrzne dyski HDD i SSD działają tak samo jak dyski wewnętrzne tego typu. Większość dysków zewnętrznych można podłączyć do dowolnego komputera; nie są przyporządkowane do konkretnego urządzenia, dlatego umożliwiają przenoszenie plików z jednego urządzenia na drugie.
Nośniki pamięci flash
O pamięci flash wspominaliśmy już w kontekście dysków SSD. Nośnik pamięci flash zawiera biliony połączonych ze sobą komórek pamięci flash, w których przechowywane są dane. W komórkach tych znajdują się miliony tranzystorów, które mogą być włączone (jedynka w systemie binarnym) lub wyłączone (zero), co umożliwia komputerowi odczyt i zapis informacji.
Jednym z najbardziej rozpoznawanych typów pamięci flash jest pendrive. To mały, mobilny nośnik danych, który od dawna stanowi popularną formę przechowywania danych poza komputerem. Zanim pojawiły się możliwości szybkiego i łatwego udostępniania plików online, pendrive'y były podstawowym narzędziem do przenoszenia plików z jednego urządzenia na drugie. Można jednak korzystać z nich tylko wtedy, gdy drugie urządzenie ma port USB. Większość starszych komputerów wyposażono w takie wejście, ale do nowszych przyda się adapter.
Obecnie pendrive'y mogą pomieścić nawet 2 TB danych. W przeliczeniu na 1 GB są one co prawda droższe od zewnętrznych dysków twardych, ale wiele osób nadal korzysta z tego prostego i wygodnego rozwiązania do przechowywania i przenoszenia niewielkich plików.
Inne typy pamięci flash to karty SD i karty pamięci, które zwykle stosuje się w aparatach cyfrowych.
Optyczne nośniki danych
Dyski CD, DVD i Blu-Ray są wykorzystywane nie tylko do odtwarzania muzyki i filmów, ale też do przechowywania danych. Tę kategorię nośników nazywamy też dyskami optycznymi.
Na takich dyskach dane zapisane w systemie binarnym są przechowywane we wgłębieniach w strukturze powierzchni na spiralnej ścieżce prowadzącej od zewnętrznej krawędzi do środka dysku. W trakcie pracy dysk obraca się ze stałą prędkością, a laser w napędzie skanuje wgłębienia na jego powierzchni. Laser rozpoznaje zera i jedynki na powierzchni dysku na podstawie różnic w odbiciu światła.
Płyty DVD mają węższe rowki niż płyty CD, dzięki czemu da się na nich zapisać więcej danych na tej samej powierzchni. Napędy DVD wykorzystują również bardziej precyzyjny laser czerwony. Na płytach DVD zapis jest też możliwy na dwóch warstwach, co dodatkowo zwiększa pojemność tych dysków. Dyski Blu-Ray wzniosły przechowywanie danych na jeszcze wyższy poziom, ponieważ umożliwiają zapis na wielu warstwach w jeszcze mniejszych wgłębieniach, które odczytuje niezwykle precyzyjny laser niebieski.
- Określenia CD-ROM, DVD-ROM i BD-ROM odnoszą się do optycznych dysków przechowujących dane tylko do odczytu. Zapisane na nich dane są trwałe, nie można ich usunąć ani nadpisać. Nie można zatem korzystać z nich jako przestrzeni do przechowywania. Są wykorzystywane do plików instalacyjnych oprogramowania.
- Dyski CD-R, DVD-R i BD-R umożliwiają tylko jednokrotny zapis danych. Dane zapisane na czystym dysku tego typu pozostaną na nim na zawsze. Można więc na nich przechowywać dane, ale nie są to zbyt elastyczne nośniki danych.
- Dyski CD-RW, DVD-RW i BD-RE pozwalają na ponowny zapis danych. Można usuwać z nich niepotrzebne dane i zapisywać na nich nowe. Chociaż zastąpiły je nowsze technologie, takie jak pamięć flash, dyski CD-RW były kiedyś najpopularniejszymi zewnętrznymi nośnikami danych. Większość komputerów stacjonarnych i wiele laptopów ma napędy CD lub DVD.
Na dysku CD zmieści się do 700 MB danych, na DVD-DL do 8,5 GB, a na Blu-Ray od 25 do 128 GB.
Dyskietki
Chociaż dziś już chyba nikt z nich nie korzysta, trzeba wspomnieć również o starych, dobrych nośnikach danych zwanych dyskietkami. Były pierwszymi powszechnie dostępnymi przenośnymi nośnikami i dlatego ikona zapisywania przypomina dyskietkę. Działają na tej samej zasadzie co dyski twarde, ale na znacznie mniejszą skalę.
Dyskietki, których pojemność nie przekraczała 200 MB, zostały wyparte przez płyty CD-RW i pendrive'y. Pierwszym komputerem bez napędu na dyskietki był iMac, wprowadzony na rynek w 1998 roku. Od tego momentu 30-letnia dominacja dyskietek zaczęła dobiegać końca.
Pamięć na dysku w komputerze
Dysk to urządzenie, którego główną funkcją jest przechowywanie danych. Każdy komputer, laptop, tablet czy smartfon zawiera dysk wewnętrzny. By przechowywać dane z różnych urządzeń, można korzystać również z dysków zewnętrznych.
Przestrzeń dyskowa jest potrzebna nie tylko do zapisu plików — umożliwia także działanie aplikacji i wykonywanie poleceń. Każdy utworzony lub zapisany przez Ciebie plik jest zapisywany na dysku komputera. Znajdują się na nim również wszystkie aplikacje i system operacyjny.
Wraz z rozwojem technologii doszło do ewolucji urządzeń do przechowywania danych. Są one dziś dostępne w wielu formach i rozmiarach. Istnieją też specjalne nośniki danych dla konkretnych urządzeń i do określonych zadań.
Przestrzeń dyskowa na komputerze często nazywana jest również pamięcią lub nośnikiem danych. Jej pojemność określa się w megabajtach (MB), gigabajtach (GB), a obecnie nawet w terabajtach (TB).
Niektóre urządzenia pamięci masowej zapisują dane na stałe, a inne tylko na pewien czas. Każdy komputer ma pamięć podstawową, pełniącą rolę pamięci krótkotrwałej, i pomocniczą, którą można porównać do pamięci długotrwałej.
Pamięć podstawowa (pamięć o dostępie swobodnym, RAM)
Pamięć o dostępie swobodnym (RAM) to podstawowa pamięć komputera.
Podczas pracy na komputerze nad jakimś plikiem pamięć RAM tymczasowo zapisuje dane. Umożliwia ona również wykonywanie codziennych zadań, takich jak otwieranie programów, ładowanie stron internetowych, edycja dokumentów czy korzystanie z gier. Dzięki niej można szybko przeskoczyć z jednego zadania do kolejnego bez utraty postępów. Im więcej RAM-u ma komputer, tym płynniej i szybciej będzie można wykonywać wiele zadań naraz.
Pamięć RAM jest ulotna, co oznacza, że niezapisane dane znikają po wyłączeniu systemu. Jeśli na przykład skopiujesz kawałek tekstu, a potem ponownie uruchomisz komputer i spróbujesz wkleić skopiowany tekst do dokumentu, okaże się, że komputer nie ma go już w pamięci. Dzieje się tak dlatego, że skopiowany tekst był jedynie tymczasowo przechowywany w pamięci RAM.
Pamięć RAM umożliwia komputerowi dostęp do danych w przypadkowej kolejności, dlatego odczyt i zapis danych trwają znacznie krócej niż w przypadku pamięci dodatkowej.
Pamięć dodatkowa: dyski twarde (HDD) i dyski półprzewodnikowe (SSD)
Oprócz pamięci RAM komputery mają również inną pamięć: dysk, na którym trwale zapisywane są dane, nazywany pamięcią dodatkową. Każdy utworzony czy pobrany plik zapisuje się w pamięci dodatkowej. W komputerach stosuje się dwa typy nośników pamięci dodatkowej: HDD i SSD. Choć dyski HDD mają dłuższą tradycję, SSD zyskują obecnie na popularności w obszarze pamięci dodatkowej.
Często dyski te są wymienne, co umożliwia ich zastąpienie lub zwiększenie pamięci komputera, a także przeniesienie dysku do innego urządzenia. Istnieją wyjątki od tej reguły, jak MacBooki, w których nie da się wymienić pamięci.
Dyski twarde (HDD)
Dysk HDD to stary typ dysku twardego — magnetyczny nośnik danych stosowany już od lat 50. XX wieku, choć oczywiście został od tego czasu udoskonalony.
Dysk twardy składa się z zespołu obracających się metalowych dysków zwanych talerzami. Każdy obracający się dysk zawiera mnóstwo bitów, maleńkich namagnesowanych części reprezentujących zera i jedynki w systemie binarnym. Ramię głowicy służącej do odczytu i zapisu danych skanuje obracające się talerze i namagnesowuje dany fragment w celu zapisania na dysku HDD danych cyfrowych lub wykrywa ładunek magnetyczny w celu odczytu danych z dysku.
Dyski twarde (HDD) wykorzystywane są do przechowywania plików na rejestratorach telewizyjnych, serwerach, laptopach i komputerach stacjonarnych.
Dyski SSD
Dyski SSD pojawiły się dość niedawno, w latach 90. XX wieku. W dyskach SSD nie ma magnesów i talerzy, wykorzystuje się za to pamięć flash typu NAND. W dyskach SSD dane przechowywane są przez przepływ prądu w strukturach półprzewodnikowych dysku. Dlatego w przeciwieństwie do dysków HDD dyski SSD nie zawierają ruchomych części.
Dzięki temu dyski SSD działają sprawniej i szybciej niż dyski HDD (którym ze względu na mechaniczne działanie talerzy i głowicy zapis i odczyt informacji zajmują dłużej), ale wykazują się też większą trwałością (dyski HDD są wyposażone w sporo ruchomych i delikatnych części, i przez to są podatne na uszkodzenia i zużycie).
Dyski SSD wykorzystuje się w nowszych modelach komputerów i laptopach z wyższej półki oraz w smartfonach, tabletach i niektórych kamerach.
Najlepszy sposób na przechowywanie dużej ilości danych
Kiedy kończy Ci się miejsce na urządzeniach, czas poszukać innego narzędzia do przechowywania. Przestrzeń dyskowa może się skończyć nawet na zewnętrznych urządzeniach do przechowywania takich jak dyski flash. Istnieje też ryzyko zgubienia lub uszkodzenia tego typu urządzeń. Dlatego najlepszym rozwiązaniem do przechowywania plików jest chmura. Dostęp do niej jest bezpieczniejszy, szybszy i łatwiejszy.
